Dit is de tweede aflevering van een serie over “Gemoedsrust in ‘gewonigheid’”. Een introductie op dit thema vind je in mijn blog van 13 december 2017 ‘Iets anders dan fijne feestdagen’. In de aflevering van 30 december 2017 heb ik een oefening aangereikt voor als je je verzet tegen de realiteit. In deze aflevering ga ik in op een alternatief voor dit verzet: een houding van bewuste waarneming. Een totaal andere houding die een wereld van verschil maakt.

Herken je het volgende? Dat je (soms of vaak) in gedachten strijdt met wat er gebeurt (“dit had niet mogen gebeuren”), strijd voert met je omgeving (“hij/zij zou anders moeten zijn of doen”) of de strijd aangaat met jezelf (“ik zou anders moeten zijn dan ik nu ben”).

Oplossen is niet de oplossing

Een populaire reactie in dergelijke situaties is een verandering of verbetering willen realiseren. Simpel gezegd: ik ervaar een probleem en daar wil ik vanaf. Deze houding komt voort uit een ‘fixing mind’. Een van mijn klanten heeft hiervoor de toepasselijke term ‘Willem Bever-mind’ bedacht. Het zijn gedachten die er op gericht zijn om iets op te lossen of weg te werken.  Een prachtig instrument van de menselijke geest dat in praktische en materiële situaties geweldig werk verricht. In veel werkzaamheden wordt een beroep op deze kwaliteit gedaan. Denk bijvoorbeeld aan IT’ers, architecten, ingenieurs of chirurgen.

Omdat de fixing mind zo’n waardevol en krachtig instrument is, denken veel mensen dat dit het enige instrument is om problemen op te lossen. En dat is niet waar! De fixing mind is zelfs een groot obstakel in situaties zoals beschreven in de eerste alinea. Een mooie uitspraak die dat illustreert, is: “Waar teveel wil is, is de weg zoek.” Maar wat helpt dan wel? Een andere houding!

Ingrediënten voor andere houding

Wat die andere houding is, is moeilijk onder woorden te brengen. Het gaat om met aandacht aanwezig zijn zonder iets te willen oplossen. Een houding die voortkomt uit een ‘presencing mind’. Maar hoe doe je dat? Daarvoor is geen kant-en-klaar recept. De ingrediënten zijn wel bekend. Hoe je daarmee voor jezelf een werkzaam recept maakt, is voor ieder mens anders. Jouw recept ontdek je door regelmatige oefening. De eerste stap is signaleren dat je schiet in de fixing mind, daar vervolgens niet in doorgaan en dan een of meer van de volgende ingrediënten toepassen:

• Bewust adem halen (in door je neus, uit door je mond)
• In stilte zijn
• Mediteren
• Bewegen (niet prestatiegericht)
• In de natuur zijn
• Afwisselend bewuste aandacht voor een van je zintuigen (kijken, horen, voelen, proeven, ruiken)

Emoties ontstaan in je hoofd

Deze ingrediënten vormen de voorwaarde om je aandacht naar binnen te brengen. Dan leer je je binnenwereld, die bestaat uit een continue stroom van gedachten en emoties, (beter) kennen en kun je deze gaan onderzoeken. En ga je ontdekken dat nare emoties uitsluitend het gevolg zijn van ‘denkdingen’. Bijvoorbeeld:

Ik voel me teleurgesteld omdat de realiteit anders is dan ik had verwacht. Dat kan zijn in de vorm van een gebeurtenis, gedrag van iemand anders of van jezelf. Het ‘denkding’ dat het vervelende gevoel of de emotie veroorzaakt, komt neer op: ‘Wat ik verwacht moet werkelijkheid worden’.

Emoties ontstaan dus niet doordat je een gevoelsmens bent, maar doordat je in je hoofd zit. De hiervoor genoemde ingrediënten zijn behulpzaam om je hoofd af en toe minder dominant te laten zijn. En er is meer. Lees daarom verder in de volgende afleveringen:

• Wat ligt in je macht?
• Van vastzitten naar losmaken
• Emoties als signaal
• Er is altijd een keuze
• Hoe houd je jezelf helder?
• Van lijden naar leiden.

Al gepubliceerd:

Iets anders dan ‘fijne feestdagen’- 13 december 2017

Een ‘imperfecte’ realiteit – 30 december 2017