Hoe bevalt het buiten je comfortzone?

/4 Reacties/in , , , , , , /door

“Durf eens buiten je comfortzone te gaan.” Hoe vaak horen we dat niet, in veranderprocessen en ook in mijn vakgebied coaching. Buiten je comfortzone, zo lijkt de belofte, is iets te halen. Daar valt iets te leren wat nuttig, nodig of misschien wel mooi is. In het voorjaar van 2020 zijn we ineens collectief buiten onze comfortzone verzeild geraakt dankzij een onzichtbaar virus waarover we geen controle hebben. En hoe bevalt het? Hoe waarderen we het om buiten je comfortzone te leven en te werken?

Wittebroodsweken

Ik krijg de indruk dat niet veel mensen het kunnen waarderen. Misschien even, helemaal in het begin? De fase van een roze wolk waarop mensen dachten dat het vanaf nu allemaal beter en anders zou gaan: schone lucht, solidariteit, stilte, voor elkaar zorgen, meer duurzaamheid, zorgvuldig omspringen met de aarde enzovoort. De wittebroodsweken waren echter van korte duur.

Verzet

We zitten nu alweer enige tijd in een andere fase: irritatie, frustratie, verzet en het zoeken van ‘schuldigen’. Deze opeenvolgende en verschillende fasen schijnen een vast patroon te vormen bij calamiteiten. De eindfase van wennen aan een andere werkelijkheid, die zal ook nog wel een keer komen.

Innerlijke houding

Een dierbare relatie vroeg pas aan me hoe het met me gaat, “want ik heb al zo lang geen columns van je gelezen”. Gelukkig gaat het goed en sinds half mei had ik geen behoefte meer om iets te schrijven in een wereld vol corona-kakofonie.

Op 25 mei jl. schreef ik in mijn zesde coronablog onder andere over mijn innerlijke houding als respons op deze tijd. En ook dat het platform 30NOW voor mij daarbij behulpzaam is. Tijdens een van de lezingen op dit platform ging het over de kunst van het loslaten. Loslaten is een woord dat ik – net als die vermaledijde comfortzone – ook heel vaak hoor in veranderprocessen en in coaching.

Vastklampen

Loslaten begint juist aan de andere kant: bij vasthouden of vastklampen. Wat mij aanspreekt is, de manier waarop in de Boeddhistische traditie wordt uitgegaan van vier gebieden waarop vasthouden zich manifesteert.

  • Vasthouden aan aangename, zintuiglijke prikkels

In deze tijd bijvoorbeeld kun je vasthouden aan voortdurende berichtgeving op (social) media, of vasthouden aan lekker uitgaan of een borrel drinken op een gezellig vol terras. Kortom, aan al die prettige dingen die je nu eenmaal gewend was te doen.

  • Vasthouden aan opvattingen, meningen, opinies

Hoe dit gebeurt, kunnen we ieder moment van de dag overal ervaren, bij onszelf en bij anderen. Het kan een uitdagende oefening zijn om echt te luisteren naar iemand met een totaal andere opvatting.

  • Vasthouden aan rituelen of vaste gebruiken

Zo vond ik het nodig om vorige week ergens op te merken: “Dit is onze eerste vakantie van dit jaar.” Met die uitspraak hield ik vast aan mijn ritueel van reisjes maken, van met vakantie gaan.  Dat vakantiereisjes ‘moeten’, blijkt een populair ritueel te zijn.

  • Vasthouden aan ik, mij en mijn

Dit heet ook wel ego-gestuurd gedrag. Een voorbeeld daarvan zie ik in de onmenselijke aanduiding “dor hout” voor bejaarde of kwetsbare mensen. Als die lui worden opgeruimd, heb ik weer alle ruimte, is er voorrang voor mij, mijn werk en mijn generatie. Ik, ik, mij, mij, mijn, mijn …… 

Stilte, reflectie, openheid

Er is weinig fantasie voor nodig om te bedenken in welke wereld we zouden leven als we allemaal blijven vasthouden en soms begint het daar op te lijken. In de Boeddhistische traditie gaat het om de training van bewustzijn en opmerkzaamheid waar je aan vasthoudt. En dat in een atmosfeer van stilte, reflectie en openheid van geest en hart. Zo ontwikkel je geleidelijk veerkracht en het vermogen om los te laten. Noodzakelijk om je te kunnen aanpassen aan een veranderde werkelijkheid waar je geen controle over hebt. In coaching kun je je ook daarin oefenen. Vanaf nu neem ik me voor om daarbij de woorden ‘comfortzone’ en ‘loslaten’ niet in de mond te nemen.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Doe je aan mentale fitness?

/in , , , , , /door

Als je aan je conditie wilt werken, vinden we het normaal om naar de sportschool te gaan. Beweging levert een bijdrage aan je fysieke conditie. Je kunt er ook nog je ‘hoofd mee leeg maken’, zoals ik ervaar na een flinke wandeling, een fietstocht of een rondje hard lopen. Uit de klassieke oudheid stamt het gezegde ‘Mens sana in corpore sano’: een gezonde geest in een gezond lichaam. Je kan dat opvatten als: wanneer het lichaam gezond is, is de geest dat ook. Maar is dat vanzelfsprekend? Zou je een ongezonde geest kunnen hebben in een gezond lichaam of een gezonde geest in een ongezond lichaam?

Hoe is je mentale conditie?

Er zijn ontelbare voorbeelden van mensen (inclusief mezelf) die fysiek gezond zijn en soms last hebben van hun geest, anders gezegd van hun gedachten. Gedachten waarvan je last hebt, gaan altijd over verzet tegen de realiteit. Bijvoorbeeld: ‘Ik voel me machteloos, omdat er zoveel onrecht is in de wereld’, ‘ik ben teleurgesteld, omdat mijn baas me niet waardeert’, ‘ik ben boos, omdat mijn collega haar verantwoordelijkheid niet neemt en er nog mee weg komt ook’, ‘ik ben ontevreden over mezelf, omdat …..’. Als je lijdt omdat je denken zich verzet tegen de realiteit, naar welke sportschool ga je dan voor je mentale fitness?

Het goede leven

Meestal word je niet mentaal fit door allerlei kennis van buiten toe te voegen, van deskundigen, uit theorieën of tests. In het klassieke onderwijs was mentale fitness een aparte discipline. Jezelf leren kennen door de ontmoeting met anderen en weten maat te houden, dát waren de beginselen van ‘het goede leven’. Dat goede leven stond centraal in de dialogen die Socrates voerde. Het waren geen gemakkelijke gesprekken over koetjes en kalfjes. Er ontstonden vaak meer vragen dan antwoorden, mensen raakten in verwarring en kwamen tot het besef dat beweringen die ze eerder met gemak hadden gedaan, bij nader inzien niet bleken te kloppen.  Ze werden geconfronteerd met hun niet-weten. Alom populair werd Socrates er niet mee. Uiteindelijk werd hij veroordeeld tot de gifbeker.

Werken aan je denkvermogen

Ik ben enthousiast over de Socratische dialoog in teams en groepen. Het is een prachtige manier van zelfonderzoek (indien goed begeleid), zowel individueel als collectief. Deze werkwijze kan een team verder brengen als lerend team, in visieontwikkeling, samenwerking en communicatie.

Een andere werkzame manier van vooral individueel zelfonderzoek is The Work van Byron Katie, een moderne werkwijze die een aantal overeenkomsten heeft met een Socratische dialoog. Een daarvan is dat beide werkwijzen uitgaan van een eigen situatie of ervaring. Het is dus heel concreet en persoonlijk. In het begin kunnen beide werkwijzen confronterend zijn of verwarring oproepen. Misschien een soort spierpijn van de nog ongetrainde geest? In beide werkwijzen beantwoord je vragen waardoor je verder gaat kijken dan je eerste en veelal automatische gedachten en reacties.

Waarom zou je aan mentale fitness doen? De aard en kwaliteit van je denken bepaalt wat je kunt waarnemen, hoe je je voelt, welke houding je hebt en hoe je handelt. Kortom, het gaat om je hele doen en zijn.

Blijven oefenen?

Het zijn werkwijzen die je moet leren en vervolgens blijven oefenen om er echt profijt van te hebben. Net zoals blijven oefenen om je spieren soepel te houden.

Ben jij ook toe aan mentale fitness? Blijf dan niet in je eentje worstelen, maar kom het doen samen met anderen.  Tussen november 2018 en mei 2019 bied ik in Amersfoort een mentaal fitness-programma van 6 dagen groepstraining en tussentijdse oefeningen.

Belangstelling? Neem dan contact op.

 

Lees in de serie ‘Gemoedsrust in ‘gewonigheid” de volgende afleveringen:

  • Er is altijd een keuze
  • Hoe houd je jezelf helder?
  • Van lijden naar leiden.

Al gepubliceerd over ‘Gemoedsrust in ‘gewonigheid’:

Iets anders dan ‘fijne feestdagen’– 13 december 2017

Een ‘imperfecte’ realiteit – 30 december 2017

Van bestrijden naar waarnemen – 28 januari 2018

Wat ligt in je macht?  – 28 februari 2018

Van vastzitten naar losmaken – 29 maart 2018

 

Wat ligt in je macht?

/3 Reacties/in , , , , /door

“Sommige dingen hebben we in de hand, andere niet.” Dit is de eerste zin van het handboekje (encheiridion) van de Griekse filosoof Epictetus (50-120 n. Chr.). Eeuwenoude wijsheid en nog altijd actueel.  Deze derde aflevering van de serie over “Gemoedsrust in ‘gewonigheid’” gaat over onderscheid kunnen maken tussen wat je wel in de hand hebt en wat niet. En over wat er gebeurt als je dat onderscheid niet weet te maken.

Wat is een illusie?

Laatst vertelde iemand mij dat hij lang had geloofd dat hij het eeuwige leven had. Of zoals iemand anders eens zei: “Ik heb tot vorig jaar gedacht dat ik lid was van de club van eeuwig levende mensen”. Vroeg of laat krijgt ieder mens een ervaring die je doet beseffen dat dit natuurlijk niet waar is. En niettemin kunnen we – hoe intelligent we ook zijn – soms lang geloven in zo’n illusie. Misschien ook wel aangewakkerd door onze tijd en cultuur waarin de illusie van controle en maakbaarheid wordt gestimuleerd.

Epictetus heeft een mooi overzicht gemaakt van dingen die wel in onze macht liggen en van dingen die dat niet liggen.

Wat ligt niet in je macht?

Dit is de langste lijst. We hebben niet in onze macht ons lichaam, ons bezit, onze reputatie, onze baan, onze ouders, onze geliefde, onze vrienden, onze collega’s, onze baas, het weer, de economie, de politiek, de wereld, het verleden en de toekomst. En kijk eens naar jezelf en kijk dan ook eens om je heen. Hoe vaak zijn we niet bezig om van die lange lijst iets te vinden, om er iets aan te veranderen, om er iets van te bestrijden? Verspilde moeite en energie die meer frustratie dan gemoedsrust oplevert.

Wat ligt wel in je macht?

Dit is de kortste lijst. Er staat in feite maar 1 ding op: onze opvattingen. Het enige wat – met enige oefening – wel in onze macht ligt, zijn onze (voor)oordelen, interpretaties en overtuigingen. Kortom, onze opvattingen. Epictetus zegt dat we moeten leren onze macht uit te oefenen over onze gedachten en opvattingen. In plaats van de blik naar buiten te richten (op de lange lijst van dingen die niet in je macht liggen), gaat het erom je blik naar binnen te richten. En vervolgens je energie te besteden aan zaken die wel in je macht liggen. De volgende oefeningen gaan je daarbij helpen.

Oefening 1

Deze oefening is ontleend aan The Work van Byron Katie. Zij gaat ervan uit dat er slechts drie verschillende ‘zaken’ in het leven zijn:  de mijne, de jouwe en die van een hogere instantie. De hogere instantie kan van alles zijn: de God van je eigen interpretatie, het leven, de natuur, de organisatie, het beleid, de overheid, de samenleving e.d.

Als je een vervelend gevoel ervaart (boos, verdrietig, geïrriteerd e.d.), check dan eens in wiens zaak je zit? Je zult merken dat je dan altijd in andermans zaken zit, of in het verleden of in de toekomst, en dat je niet bij jezelf bent, in het hier en nu.

Wanneer ik in andermans zaken zit, of in het verleden of in de toekomst, reageer ik meestal met onbegrip of verontwaardiging. Wanneer ik bij mezelf ben, reageer ik vanuit stilte. In die stilte is er ruimte voor evenwicht, compassie en helderheid. Alleen dan kan ik creatief, effectief en efficiënt handelen. En dient zich aan wat ik te doen heb.

Oefening 2

De volgende regels zijn bekend als ‘Gebed om kalmte’. De oefening is om deze tekst regelmatig tot je te nemen.

Schenk mij de kalmte om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen,

De moed om te veranderen wat ik kan veranderen

En de wijsheid om het verschil te zien.

 

Lees verder in de volgende afleveringen:

  • Van vastzitten naar losmaken
  • Emoties als signaal
  • Er is altijd een keuze
  • Hoe houd je jezelf helder?
  • Van lijden naar leiden.

Al gepubliceerd:

Iets anders dan ‘fijne feestdagen’- 13 december 2017

Een ‘imperfecte’ realiteit – 30 december 2017

Van bestrijden naar waarnemen – 28 januari 2018

Van bestrijden naar waarnemen

/1 Reactie/in , , , , , /door

Dit is de tweede aflevering van een serie over “Gemoedsrust in ‘gewonigheid’”. Een introductie op dit thema vind je in mijn blog van 13 december 2017 ‘Iets anders dan fijne feestdagen’. In de aflevering van 30 december 2017 heb ik een oefening aangereikt voor als je je verzet tegen de realiteit. In deze aflevering ga ik in op een alternatief voor dit verzet: een houding van bewuste waarneming. Een totaal andere houding die een wereld van verschil maakt.

Herken je het volgende? Dat je (soms of vaak) in gedachten strijdt met wat er gebeurt (“dit had niet mogen gebeuren”), strijd voert met je omgeving (“hij/zij zou anders moeten zijn of doen”) of de strijd aangaat met jezelf (“ik zou anders moeten zijn dan ik nu ben”).

Oplossen is niet de oplossing

Een populaire reactie in dergelijke situaties is een verandering of verbetering willen realiseren. Simpel gezegd: ik ervaar een probleem en daar wil ik vanaf. Deze houding komt voort uit een ‘fixing mind’. Een van mijn klanten heeft hiervoor de toepasselijke term ‘Willem Bever-mind’ bedacht. Het zijn gedachten die er op gericht zijn om iets op te lossen of weg te werken.  Een prachtig instrument van de menselijke geest dat in praktische en materiële situaties geweldig werk verricht. In veel werkzaamheden wordt een beroep op deze kwaliteit gedaan. Denk bijvoorbeeld aan IT’ers, architecten, ingenieurs of chirurgen.

Omdat de fixing mind zo’n waardevol en krachtig instrument is, denken veel mensen dat dit het enige instrument is om problemen op te lossen. En dat is niet waar! De fixing mind is zelfs een groot obstakel in situaties zoals beschreven in de eerste alinea. Een mooie uitspraak die dat illustreert, is: “Waar teveel wil is, is de weg zoek.” Maar wat helpt dan wel? Een andere houding!

Ingrediënten voor andere houding

Wat die andere houding is, is moeilijk onder woorden te brengen. Het gaat om met aandacht aanwezig zijn zonder iets te willen oplossen. Een houding die voortkomt uit een ‘presencing mind’. Maar hoe doe je dat? Daarvoor is geen kant-en-klaar recept. De ingrediënten zijn wel bekend. Hoe je daarmee voor jezelf een werkzaam recept maakt, is voor ieder mens anders. Jouw recept ontdek je door regelmatige oefening. De eerste stap is signaleren dat je schiet in de fixing mind, daar vervolgens niet in doorgaan en dan een of meer van de volgende ingrediënten toepassen:

  • Bewust adem halen (in door je neus, uit door je mond)
  • In stilte zijn
  • Mediteren
  • Bewegen (niet prestatiegericht)
  • In de natuur zijn
  • Afwisselend bewuste aandacht voor een van je zintuigen (kijken, horen, voelen, proeven, ruiken)

Emoties ontstaan in je hoofd

Deze ingrediënten vormen de voorwaarde om je aandacht naar binnen te brengen. Dan leer je je binnenwereld, die bestaat uit een continue stroom van gedachten en emoties, (beter) kennen en kun je deze gaan onderzoeken. En ga je ontdekken dat nare emoties uitsluitend het gevolg zijn van ‘denkdingen’. Bijvoorbeeld:

Ik voel me teleurgesteld omdat de realiteit anders is dan ik had verwacht. Dat kan zijn in de vorm van een gebeurtenis, gedrag van iemand anders of van jezelf. Het ‘denkding’ dat het vervelende gevoel of de emotie veroorzaakt, komt neer op: ‘Wat ik verwacht moet werkelijkheid worden’.

Emoties ontstaan dus niet doordat je een gevoelsmens bent, maar doordat je in je hoofd zit. De hiervoor genoemde ingrediënten zijn behulpzaam om je hoofd af en toe minder dominant te laten zijn. En er is meer. Lees daarom verder in de volgende afleveringen:

  • Wat ligt in je macht?
  • Van vastzitten naar losmaken
  • Emoties als signaal
  • Er is altijd een keuze
  • Hoe houd je jezelf helder?
  • Van lijden naar leiden.

Al gepubliceerd:

Iets anders dan ‘fijne feestdagen’- 13 december 2017

Een ‘imperfecte’ realiteit – 30 december 2017

 

 

 

 

 

 

 

Een ‘imperfecte’ realiteit

/8 Reacties/in , , , /door

Dit is de eerste aflevering van een serie over “Gemoedsrust in ‘gewonigheid’”. Een introductie op dit thema vind je in mijn blog van 13 december 2017 ‘Iets anders dan fijne feestdagen’. In deze aflevering ga ik in op – wat ik noem – een ‘imperfecte’ realiteit, een werkelijkheid die anders is dan je hoopt, verwacht of graag wilt. Kortom, het ‘gewone’ leven.

Vandaag de dag hoor je mensen vaak zeggen: “Het is wat het is”. Natuurlijk is dit waar en misschien kun je het makkelijk zeggen. Of je de betekenis ervan volledig accepteert en niet alleen mentaal (met je hoofd), dat laten emoties je weten. Als er sprake is van een lichte emotie of een meer heftige, dan krijg je een waardevol signaal dat je niet volledig akkoord bent met “dat wat is”. Je merkt het aan emoties als teleurstelling, irritatie, frustratie, ergernis, boosheid, verdriet.

Voorbeelden

Je neemt de trein op weg naar een voor jou belangrijke afspraak. En ja hoor, er is een wisselstoring waardoor je je afspraak niet haalt. Of het weer is een spelbreker uitgerekend op de dag waarop je een tuinfeestje geeft. Of hoe reageer je op files, op onveilig gedrag van andere weggebruikers?

Misschien zijn dit situaties waarin je altijd en volledig je gemoedsrust bewaart. Geweldig! Kijk dan eens naar andere levensgebieden. Bijvoorbeeld je familie of vriendenkring, je werksituatie of jezelf. In welke situaties merk je dat je een lichte emotie ervaart of een meer heftige? Als je dit herkent in een concrete situatie, werk de emotie vooral niet weg. Verwelkom deze! Dit is de situatie die je gaat helpen bij het ontwikkelen van gemoedsrust.

‘Moeten’ en ‘mogen’ zijn de boosdoeners

Van Epictetus, stoïcijns filosoof (50-120 n. Chr.), is de volgende uitspraak: “We raken niet verstoord door de dingen die gebeuren, maar door de manier waarop we ernaar kijken en erover denken”. Emoties zijn het gevolg van gedachten. Emoties veroorzakend denken is altijd hetzelfde, namelijk: “Iets of iemand zou ….. moeten of ….. niet mogen”. Dit denken vindt dat de werkelijkheid anders moet zijn dan die is. Onder werkelijkheid valt alles: jij, je lichaam, de mensen om je heen, de dingen om je heen, de wereld. Een vervelend gevoel hierover is niet het gevolg van de werkelijkheid, maar van ‘moeten en mogen’-gedachten.

Verwachtingen

Mag je dan geen enkele verwachting meer hebben, bijvoorbeeld over de treinenloop van de NS, over het weer tijdens je tuinfeestje, over je werk of het leven? Ooit las ik eens “expectations are suffering” (verwachtingen leiden tot lijden). Daar ben ik het niet mee eens. Het zijn niet de verwachtingen die lijden veroorzaken, maar het hechten eraan. Het hebben van verwachtingen en het maken van plannen zijn juist tekenen van levenslust. Alleen de mate waarin je je eraan hecht of vasthoudt, bepaalt of je je gemoedsrust verliest of behoudt.

Oefening

Het woord stoïcijns is gevallen. Stoïcijns? Is dat niet akelig onverstoorbaar, volstrekt emotieloos? Helaas is dit een populaire en onjuiste interpretatie. Wat is het wel? Een stoïcijn is iemand die zijn emoties signaleert en de normatieve gedachten die daaronder liggen, onderzoekt. Door dat te doen zet je een stap naar meer bewustzijn en helderheid, waardoor ook je gedrag effectiever wordt.

De volgende oefening is een eerste stap. Registreer in welke situatie(s) jij je verzet tegen de werkelijkheid. Wie of wat moet dan volgens jou anders zijn? Noteer je verzet in de vorm van gedachten met daarin de woorden ‘moeten’ of ‘mogen’. Bijvoorbeeld: ik mag niet ongelukkig zijn, hij/zij zou mij moeten waarderen, mijn lichaam mag mij niet in de steek laten of het leven zou rechtvaardig moeten zijn. Registreer welke emoties je ervaart met jouw ‘moeten’- en ‘mogen’-gedachten.

 

Lees verder in de volgende afleveringen:

  • Van bestrijden naar waarnemen
  • Wat ligt in je macht?
  • Van vastzitten naar losmaken
  • Emoties als signaal
  • Er is altijd een keuze
  • Hoe houd je jezelf helder?
  • Van lijden naar leiden.

Al gepubliceerd:

Iets anders dan ‘fijne feestdagen’– 13 december 2017

 

 

 

 

 

 

 

Met hart en ziel

/4 Reacties/in , , , /door

Hoewel ik niet geloof in de ‘tien gouden tips die je leven veranderen’, ga ik me er dit keer aan wagen. Onder anderen geïnspireerd door onderzoekster Brené Brown.  In haar jarenlang onderzoek onder duizenden mensen naar gevoelens en effecten van schaamte, schuld en angst ontdekte ze grote verschillen in levenshouding. Zo ontstonden er twee lijstjes. Een lijstje met ‘Niet’ en een lijstje met ‘Wel’. ‘Wel’ staat voor ‘bezielde’ mensen, mensen die met hart en ziel leven. ‘Niet’ voor mensen die anders leven. Wat kwam er op die lijstjes te staan?

Wel: eigenwaarde, rusten, spelen, vertrouwen, geloof, intuïtie, hoop, authenticiteit, liefde, verbondenheid, geluk, dankbaarheid, creativiteit.

Niet: perfectionisme, gevoelens dempen, behoefte aan zekerheid, uitputting, niemand nodig hebben, vergelijken.

Niet zo moeilijk om te kiezen wie je wil zijn, toch?

Voordat ik je nu tien gouden tips geef, verklap ik eerst het allerbelangrijkste. Vrijwel niemand zit permanent in het een of in het ander. We leven meestal in een soort pendel tussen al die prachtige dingen die bij ‘Wel’ staan en die andere dingen die bij ‘Niet’ staan. De grootste leugen die we onszelf kunnen wijs maken is dat  – als je hard genoeg aan je ontwikkeling werkt – dat je dan vanzelf beloond wordt met al het moois van het lijstje ‘Wel’.

Met dit als belangrijk uitgangspunt volgen hier dan toch tien gouden tips.

  1. Geloof niet meer in de leugen van drukte als statussymbool. Neem de tijd om te spelen en te ontspannen. Word je bewust van jouw toegevoegde waarde zonder productiviteit als enige maatstaf.
  2. Lach, zing en dans. Zorg voor afwisseling tussen ernst en ‘normaal’ doen en plezier maken en ‘gek’ doen.
  3. Word je bewust waar en wanneer je stress ervaart. Breng kalmte en stilte in je leven.
  4. Zie onder ogen je neiging tot zelfverdoving (afleiding) en machteloosheid. Ontwikkel veerkracht.
  5. Zie onder ogen je neiging tot perfectionisme. Vergroot je zelfcompassie (bijvoorbeeld als een of meer van deze gouden tips ‘niet lukken’).
  6. Zie je behoefte aan zekerheid onder ogen en experimenteer met je intuïtie.
  7. Wees je bewust wanneer je gaat vergelijken met anderen en stop daar mee. Geef je creativiteit de ruimte.
  8. Zie je overtuigingen over zinvol werk onder ogen en onderzoek ze. Ze hoeven namelijk niet waar te zijn!
  9. Zie onder ogen je gevoel van schaarste en durf ‘om’ te denken, vanuit overvloed. Vier dankbaarheid en geluk.
  10. Zie onder ogen je angst voor wat anderen van je denken. Laat zien wie jij bent.

 

 

 

Tem je geest, dat wilde beest

/in , , , /door

Een van de beste boeken dat ik de laatste tijd heb gelezen, heet ‘Tem je geest’. Niet een titel waarbij je direct in de lach schiet. En bij de ondertitel ‘Gids voor geestelijk welzijn’ moet ik al een geeuw onderdrukken. Wie zich daardoor niet uit het veld laat slaan en toch in dit boek duikt, zal verrast zijn. Ik heb er veel van geleerd en meermalen schoot ik in een daverende lach. Dat is wel toevertrouwd aan de auteur: Ruby Wax, een bekende Britse comédienne en TV-persoonlijkheid die weet hoe ze de lachers op haar hand krijgt.

Geen zweverig gedoe

Ruby Wax heeft jarenlang gekampt met depressiviteit en angsten. Op een gegeven moment nam ze het besluit om zich in mindfulness te storten.  Een gewaagde stap voor iemand die wars is van zweverig gedoe. Heerlijk hoe ze schrijft over haar scepsis om zich in te laten met bijvoorbeeld meditatie. “Ik dacht dat het een boeddhistisch iets was waar je woorden moest gebruiken als shoerana moertisoegamoetismanjannanaan. Ook was ik niet van plan om een of andere olifant met duizend armen of een glimlachende dikke man te aanbidden. Voordat ik me ergens mee inlaat, wil ik altijd dat dingen concreet zijn.”  Ze ging studeren aan Oxford University om zich bij professor Mark Williams wetenschappelijk te scholen in mindfulness gebaseerd op cognitieve therapie. En dat niet alleen, ze ging het ook daadwerkelijk dóen.

Multitasking en zeurende stemmetjes

Haar wens tot concreetheid heeft een super praktische handleiding (met wetenschappelijke onderbouwing) opgeleverd voor alle ‘normale’ en ‘gekke’ gekken die gestoord worden van multitasking en van die eindeloos zeurende stemmetjes in ons hoofd die altijd maar kritiek hebben en hartstikke veeleisend zijn. Een handleiding dus voor mij en voor jou, voor iedereen.

Ontspanning is niet het doel

Mindfulness is bewust aandacht besteden aan dit moment, op een niet-veroordelende manier. Je probeert niet om dingen te veranderen, het gaat zelfs niet om ontspanning, maar om het waarnemen van wat er gebeurt zonder het gebruikelijke kritische commentaar. Wat hiervoor staat, klinkt eenvoudig en misschien is het voor jou wel  een open deur. In mijn ervaring is het daadwerkelijk toepassen ervan verre van eenvoudig. De meesten van ons schieten namelijk als vanzelf in de stand van iets vervelends willen oplossen, wegwerken of ‘fixen’. Zo hebben we het geleerd en dat is ook de norm in onze cultuur.

Hard werken aan een oplossing

Ik merk dat in mijn werk aan de vele pogingen die mensen ondernemen om ‘positief’ te denken, ‘om te denken’ of belemmerende gedachten te vervangen door helpende gedachten.  Allemaal hard werken om een oplossing van welke aard dan ook te realiseren. 

Blijf erbij en kijk ernaar, zonder oordeel

Steeds weer proberen gedachten, gevoelens te veranderen, is wat ons uiteindelijk uitput. Door je aandacht te richten op wat er op dit moment gebeurt, gaat het je opvallen dat gedachten geen feiten zijn. Ze zijn constant veranderende patronen; ze komen en gaan, transformeren, verspreiden zich en lossen op. De handleiding van Wax bevat praktische oefeningen die helpen bij deze bewustzijnsontwikkeling. En een afsluiting in de stijl van Wax:

Als je je tijdens het lezen van deze tekst helemaal bewust was van de woorden en hun betekenissen, als je geen afleidende gedachten kreeg en tegelijk ook de geluiden om je heen waarnam, je ademhaling, je voeten op de grond, hoe je lichaam de stoel of bank raakt waarop je zit, dan ben je een verlicht wezen. Stop met lezen, bel de Dalai Lama. Je bent zijn opvolger.

Ruby Wax, Tem je geest, uitgeverij Spectrum, isbn 978 90 00 33462 9

 

 

 

 

 

 

Als ik los laat, dan …

/3 Reacties/in , , , , , /door

“Als ik los laat, dan verlies ik mijn ambitie, dan weet ik niet of het wel goed komt, dan geef ik het verkeerde voorbeeld, dan neem ik mijn verantwoordelijkheid niet, dan neemt niemand zijn verantwoordelijkheid meer.”

Deze bezorgdheid spraken enkele managers uit die onlangs deelnamen aan een door mij begeleide training. We waren aan het werk vanuit de ervaring dat je ‘iets’ wilt verbeteren of voor elkaar wilt krijgen wat tot nu toe niet is gelukt. Een taaie kwestie in een relatie, situatie, project of ander topic.

Als zoiets speelt, lijkt het erop alsof we maar twee werkelijkheden kennen.  Aan de ene kant het bekende gevoel van hard werken om het te ‘fixen’. Aan de andere kant een verlangen of soms ook een advies om het dan maar los te laten. Dat laatste voelt dan onbevredigend, zelfs passief.

Verbeteren

Als je een taaie kwestie probeert te veranderen of te verbeteren, is het onvermijdelijk dat dit veel energie kost en dat je blikveld zich vernauwt. Je kunt lichamelijke reacties signaleren, zoals spierspanning, een druk hoofd enzovoort. De energiestroom in je lichaam raakt geblokkeerd, er is een vorm van stress, je vermogen tot inzicht en creativiteit neemt dramatisch af.

Los laten

Vaak hoor ik mensen zeggen dat ze iets moeten accepteren of los laten. Dat klinkt soms inderdaad onbevredigend en passief. En het lukt ook niet echt. Van binnen blijft er iets knagen. Een gevoel van frustratie, ergernis, teleurstelling, machteloosheid of moedeloosheid.

Wat is acceptatie echt?

Accepteren is niet synoniem met passiviteit, berusting of overeenstemming. Accepteren is een wérkwoord met soms veel innerlijk werk. Acceptatie is synoniem met een heldere waarneming van wat is. Vanuit die helderheid ontvouwen zich de daden en handelingen die we te verrichten hebben om verder te komen. Accepteren is dus heel actief.

Andere werkelijkheid

Naast ‘verbeteren’ en ‘laat maar gaan’ is er een andere werkelijkheid. Daarin is er geen verzet tegen de realiteit en er is geen verplicht los laten. Wat is er dan wel? Het lichaam is in balans, in afstemming tussen hoofd, hart en buik. De geest is helder en rustig. De energie kan vrij stromen. Het eigen vermogen tot inzicht en creativiteit is moeiteloos toegankelijk. Even afstand nemen, voelen en reflecteren is een eerste stap in die andere werkelijkheid.

Daar heb ik niets mee

/in , /door

Een mooie dag met een groot aantal collega’s die interessante workshops aanbieden. Het aanbod is overweldigend en ik kan maar drie workshops volgen. Hoe kies je dan?

Elke inleider geeft een korte presentatie om ons lekker te maken. Bij de een denk ik: “Veel te vaag en zweverig, daar heb ik niets mee.”  Bij een ander denk ik: “Goh, dat is interessant, daar wil ik wel meer van weten.” Bovendien ook nog een grappige vent. En zo lijkt mijn keuze snel gemaakt.

Over andere boeg

Want … ik besluit om het eens over een andere boeg te gooien. Ik ga maar eens naar de vage workshop van de zweverige inleider, naar de inleider die onverstaanbaar praat over digitale beelden en vormgeving, waar ik niets mee heb. Die grappige man, die houd ik er in. Dat wordt workshop nummer drie.

Om met die laatste workshop te beginnen: daar kreeg ik bevestiging en herkenning van dingen die ik al lang doe. Geen verrassing of vernieuwing. Het werd een plezierig uurtje, lekker in mijn comfortzone.

Uit je comfortzone

En hoe ging het in die twee andere workshops? In wisselende volgorde registreerde ik bij mezelf verzet, verrassing, verwarring en vernieuwing. Wat heeft dit experiment opgeleverd?

  • Inzicht hoe je vanuit je comfortzone altijd op de bekende paden blijft. Verrassing of vernieuwing gegarandeerd uitgesloten.
  • Een andere manier van kijken naar mensen. Als je je alleen opent voor mensen waar je wat mee hebt, sluit je je af voor het ontdekken van nieuwe zienswijzen en ervaringen.

Verder leverde juist mijn deelname aan de workshops waar ik niets mee had, een uitnodiging op om een verhaal te schrijven voor een internationaal project en een zakelijk contact dat kansen biedt. Hiervan heb ik geleerd om niet meer zo snel te zeggen: “Daar heb ik niets mee”.

En nu jij!

Rijd eens een andere route naar je werk. Ga eens bij  een collega zitten waar je niets mee hebt. Doe in ieder geval eens iets wat je nog nooit gedaan hebt. En – doe eens gek – deel jouw ervaring via het reactieformulier.

Er gebeurt iets wat ik niet wil

/1 Reactie/in , , , /door

Er gebeurt iets waar je helemaal niet op zit te wachten. Dat kan vervelend zijn, verschrikkelijk of misschien wel rampzalig. Iedereen is deskundig in het meemaken van dergelijke ervaringen, variërend van kleine tegenvallers tot grote drama’s.

Je kunt op zo’n ervaring op verschillende manieren reageren. Heel populair is de ‘waarom’-vraag. Waarom gebeurt dit? Waarom moet mij dit overkomen?

Een andere vraag die hoge ogen gooit, is ‘wie of wat heeft dit gedaan?’. Wie heeft mij dit aangedaan? Wat heeft dit veroorzaakt? Wie is hieraan schuldig?

In mijn ervaring brengen deze vragen me buiten mezelf. Mijn aandacht gaat volledig naar de buitenwereld, naar processen waar ik geen invloed op heb, naar anderen. Deze populaire benadering heeft echter ook wat te bieden. Ik kan er mezelf mee gerust stellen. Als er een aanwijsbare oorzaak is en een schuldige, dan ‘klopt het weer’, voor heel even. Want het leven gaat door om van tijd tot tijd ervaringen te bieden die ik liever niet wil.

Een meer duurzame en helaas minder populaire benadering is de vraag ‘hoe ga ik op dit moment – in deze tegenvallende situatie of rampspoed – om met deze realiteit’?

Hoe luister ik naar mijn eigen wijsheid, hoe maak ik contact met mijn hart en mijn lichaamstaal, hoe vind ik daarin de antwoorden die voor mij waar zijn?

Als je dat contact met jezelf tot stand weet te brengen, komt de volgende vraag als vanzelf: ‘wat levert deze tegenvallende situatie of rampspoed mij op’?