Hoe bevalt het buiten je comfortzone?

“Durf eens buiten je comfortzone te gaan.” Hoe vaak horen we dat niet, in veranderprocessen en ook in mijn vakgebied coaching. Buiten je comfortzone, zo lijkt de belofte, is iets te halen. Daar valt iets te leren wat nuttig, nodig of misschien wel mooi is. In het voorjaar van 2020 zijn we ineens collectief buiten onze comfortzone verzeild geraakt dankzij een onzichtbaar virus waarover we geen controle hebben. En hoe bevalt het? Hoe waarderen we het om buiten je comfortzone te leven en te werken?

Wittebroodsweken

Ik krijg de indruk dat niet veel mensen het kunnen waarderen. Misschien even, helemaal in het begin? De fase van een roze wolk waarop mensen dachten dat het vanaf nu allemaal beter en anders zou gaan: schone lucht, solidariteit, stilte, voor elkaar zorgen, meer duurzaamheid, zorgvuldig omspringen met de aarde enzovoort. De wittebroodsweken waren echter van korte duur.

Verzet

We zitten nu alweer enige tijd in een andere fase: irritatie, frustratie, verzet en het zoeken van ‘schuldigen’. Deze opeenvolgende en verschillende fasen schijnen een vast patroon te vormen bij calamiteiten. De eindfase van wennen aan een andere werkelijkheid, die zal ook nog wel een keer komen.

Innerlijke houding

Een dierbare relatie vroeg pas aan me hoe het met me gaat, “want ik heb al zo lang geen columns van je gelezen”. Gelukkig gaat het goed en sinds half mei had ik geen behoefte meer om iets te schrijven in een wereld vol corona-kakofonie.

Op 25 mei jl. schreef ik in mijn zesde coronablog onder andere over mijn innerlijke houding als respons op deze tijd. En ook dat het platform 30NOW voor mij daarbij behulpzaam is. Tijdens een van de lezingen op dit platform ging het over de kunst van het loslaten. Loslaten is een woord dat ik – net als die vermaledijde comfortzone – ook heel vaak hoor in veranderprocessen en in coaching.

Vastklampen

Loslaten begint juist aan de andere kant: bij vasthouden of vastklampen. Wat mij aanspreekt is, de manier waarop in de Boeddhistische traditie wordt uitgegaan van vier gebieden waarop vasthouden zich manifesteert.

  • Vasthouden aan aangename, zintuiglijke prikkels

In deze tijd bijvoorbeeld kun je vasthouden aan voortdurende berichtgeving op (social) media, of vasthouden aan lekker uitgaan of een borrel drinken op een gezellig vol terras. Kortom, aan al die prettige dingen die je nu eenmaal gewend was te doen.

  • Vasthouden aan opvattingen, meningen, opinies

Hoe dit gebeurt, kunnen we ieder moment van de dag overal ervaren, bij onszelf en bij anderen. Het kan een uitdagende oefening zijn om echt te luisteren naar iemand met een totaal andere opvatting.

  • Vasthouden aan rituelen of vaste gebruiken

Zo vond ik het nodig om vorige week ergens op te merken: “Dit is onze eerste vakantie van dit jaar.” Met die uitspraak hield ik vast aan mijn ritueel van reisjes maken, van met vakantie gaan.  Dat vakantiereisjes ‘moeten’, blijkt een populair ritueel te zijn.

  • Vasthouden aan ik, mij en mijn

Dit heet ook wel ego-gestuurd gedrag. Een voorbeeld daarvan zie ik in de onmenselijke aanduiding “dor hout” voor bejaarde of kwetsbare mensen. Als die lui worden opgeruimd, heb ik weer alle ruimte, is er voorrang voor mij, mijn werk en mijn generatie. Ik, ik, mij, mij, mijn, mijn …… 

Stilte, reflectie, openheid

Er is weinig fantasie voor nodig om te bedenken in welke wereld we zouden leven als we allemaal blijven vasthouden en soms begint het daar op te lijken. In de Boeddhistische traditie gaat het om de training van bewustzijn en opmerkzaamheid waar je aan vasthoudt. En dat in een atmosfeer van stilte, reflectie en openheid van geest en hart. Zo ontwikkel je geleidelijk veerkracht en het vermogen om los te laten. Noodzakelijk om je te kunnen aanpassen aan een veranderde werkelijkheid waar je geen controle over hebt. In coaching kun je je ook daarin oefenen. Vanaf nu neem ik me voor om daarbij de woorden ‘comfortzone’ en ‘loslaten’ niet in de mond te nemen.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Mentaal en emotioneel fit in onzekere tijden (6)

Een beeld dat voor mij de huidige werkelijkheid weergeeft, is een storm waarin we wereldwijd terecht zijn gekomen terwijl we, op de golven van deze storm, in zeer verschillende bootjes zitten. Soms in elkaars buurt navigerend en soms op afstand, niet alleen fysiek, maar ook mentaal en emotioneel ver van elkaar verwijderd.

Verschillen scherper

Het is zo oud als de mensheid dat we in totaal verschillende vaartuigen door het leven navigeren. Als er niet veel onzekerheid is, vallen onderlinge verschillen minder op. Nu corona echter een rol speelt in ieders leven, worden de verschillende reacties scherper. Juist in onzekere tijden reageert ieder mens vanuit zijn/haar eigen, unieke innerlijke wereld.

Verandering

In de eerste weken na 16 maart leek er veel solidariteit en verbinding te zijn. Sommigen zagen zelfs al tekenen van een ‘nieuw tijdperk’. Iedereen was vriendelijk en voorkomend, op straat, in winkels, in de natuur. Er werd spontaan gegroet. Even leek het of we in hetzelfde schuitje zaten. Steeds duidelijker wordt echter hoe verschillend onze schuitjes zijn. Nog steeds is er vriendelijkheid, maar er lijkt toch iets veranderd. In een winkel ben ik luid toegesproken, omdat ik even onachtzaam was op de afstand van 1,5 meter. Ik erger me aan mensen die op een smal fietspad stug met zijn tweeën naast elkaar door peddelen. Het zwerfafval in de natuur neemt weer toe. De berg van verschillende en strijdende meningen in de (social) media blijft alsmaar groeien. Het leidt tot een onderlinge afstand die verder reikt dan 1,5 meter.

Verdeling

Nu wordt merkbaar dat – na solidariteit en verbinding – verdeling ook een effect is van het virus. Iemand die al maanden vast zit in Brazilië, vertelde me deze week dat door het beleid van de president van dat land hele gezinnen en families uit elkaar worden gedreven in aanhangers en critici van dat beleid. Misschien niet zo heftig als in Brazilië, ook in ons land is iets dergelijks aan de gang. In mijn eigen omgeving ben ik geconfronteerd met verschillende opvattingen die je rekkelijk of precies kunt noemen. Deze verschillen leiden tot afstand, pijnlijker en groter dan 1,5 meter.

Betrokkenheid en afstand

In mijn vakgebied coaching speelt altijd het thema van ‘betrokkenheid en afstand’. Wil zich een werkzame coachrelatie kunnen ontwikkelen, dan is het van belang dat een coach betrokkenheid voelt bij de coachee, maar ook afstand kan nemen van hem/haar. Zo’n innerlijke houding vergt – zeg ik uit eigen ervaring – oefening. Het is een houding die de ruimte biedt om de kwaliteit van de relatie te ervaren en te onderzoeken.

Als velen zo sterk verlangen naar afschaffing van de afstand, waar verlangen we dan precies naar? Is fysiek aanraken synoniem met echte nabijheid, met intimiteit? Dat denk ik niet. In fysiek aanraken in het sociale domein zitten veel automatismen, zoals dat typisch Nederlandse ritueel van driemaal zoenen bij verwelkoming en afscheid. Fysiek aanraken zonder echte betrokkenheid voelt leeg, is betekenisloos. Als er ook sprake is van mentale en emotionele nabijheid is dat totaal anders. En laat nu juist dit type nabijheid momenteel bemoeilijkt worden door de ervaringen die ik hierboven aangeef.

Nieuw perspectief

Contact op afstand vertraagt en maakt bewuster, ook van automatismen waarin we soms verzeild zijn geraakt. Mogelijk biedt afstand de ruimte om relaties opnieuw te definiëren, om jezelf ruimte te geven, om de ander te ontmoeten in bewuste aandacht, om te ervaren of en in welke mate je je betrokken voelt.

Hierna drie tips voor inspiratie en onderzoek.

 

Tip: Nabijheid in een wereld van afstand

Een inspiratiefilmpje over nabijheid in een wereld van afstand, over het herscheppen van relaties.

 

Tip: Innerlijke houding

In aflevering 5 van deze serie schreef ik dat het enige wat je kunt bepalen in een overmacht-situatie als deze, je innerlijke houding is. Waar ik op sommige dagen veel aan heb voor mijn innerlijke houding, is het platform 30NOW. Zij bieden elke ochtend om 10 uur een begeleide meditatie en elke avond om 20 uur een lezing met steeds een andere begeleider en een ander thema. Omgaan met een kritische geest en leven met je innerlijke criticus waren voor mij waardevolle thema’s. En elke dag is er een nieuwe keuze!

 

Tip: Gedachtenvirus

Gevoelens van afstand(elijkheid) kunnen OK zijn en ze kunnen je last geven. Dat laatste merk je aan een onprettig gevoel. Bijvoorbeeld verharding, boosheid, irritatie, verdriet, opstandigheid, de drift om anderen te willen overtuigen, enzovoort. Als je in zo’n cirkel terecht komt, is mijn tip om deze gevoelens niet weg te werken (of uit te leven), maar om eerst de onderliggende gedachten te onderzoeken. Praktische tips hoe je een gedachtenvirus kunt onderzoeken, vind je in aflevering 4 van deze serie.

 

Gratis Zoom-sessie

En nog steeds geldt mijn aanbod van een gratis Zoom sessie voor wie het in de corona-situatie even niet meer ziet zitten.

 

 

 

Aanbod gratis sessie via Zoom

Met ingang van 16 maart 2020 heb ik al mijn face-to-face afspraken (individueel en intervisiegroepen) vervangen door online coaching via Zoom met beeld en geluid. Te midden van Skype, Facetime en dergelijke is Zoom (betaalde versie) de enige tool die voldoet in termen van AVG (privacy). Deze werkwijze blijft van kracht zolang deze aansluit bij de richtlijnen van het RIVM en het kabinet.

We zijn met elkaar in vervelende en bijzondere omstandigheden terecht gekomen. Op de een of andere manier zullen we daarmee moeten omgaan. Mijn motto in coaching en in mijn leven is al heel lang ‘hoe verhoud ik me tot een imperfecte realiteit?’ Op dit thema worden we nu allemaal volop uitgedaagd en getest…

Misschien ervaar je stress in deze situatie. Mocht je hier echt last van hebben, neem dan gerust contact op. Dan wil ik je graag van dienst zijn met een werkwijze die heet Inquiry Based Stress Reduction. Ik bied je dan een gratis sessie via Zoom en je ontvangt van mij een aantal tools waarmee je de stress kunt reduceren. Je kunt hier contact met mij opnemen.

Voor nu wens ik ons allen een flinke dosis positieve energie, moed en vooral gezondheid.

 

 

Conflict-coaching

Samenwerken is niet eenvoudig. Samenwerken heeft te maken met (leren) omgaan met verschillen. Ieder mens kijkt, denkt en handelt anders. Terwijl we allemaal heel snel uitgaan van onze eigen ‘mindset’, die immers zo vanzelfsprekend lijkt.

 

Spanning of conflict

Soms wordt samenwerken moeilijk of zelfs onmogelijk door onderlinge spanning of conflict. Natuurlijk heeft iedereen manieren ontwikkeld om in zo’n situatie te ‘overleven’. Populaire manieren hebben te maken met onze reflexen: we gaan de discussie, de strijd aan; we leggen ons erbij neer, we negeren iets of iemand. Ofwel we hebben onszelf een professionele houding aangemeten. Dit wordt vaak als ‘goed’ gezien. Veel professioneel gedrag heeft echter een prijs: we zijn bezig onze negatieve en soms zelf explosieve gedachten (en gevoelens) binnen en onder controle te houden; dat levert een professioneel masker op en ook veel innerlijke druk.

 

Begeleidingsvorm

Ik bied een begeleidingsvorm voor twee (of meer) mensen die bereid zijn hun samenwerking op een duurzame manier te verbeteren. Deze begeleiding ziet er als volgt uit.

  1. Een gemeenschappelijke introductiesessie (ca 1,5 uur).
    Dit is een voorbereidende sessie van de betrokkenen met mij. De agenda van deze bijeenkomst omvat tenminste de volgende punten:
    • Kennismaking;
    • Na deze sessie maakt iedereen zijn/haar keuze of hij/zij aan het traject wil meedoen;
    • Ik ben beschikbaar als tenminste 2 mensen willen meedoen;
    • Tijdens deze bijeenkomst praten we niet over ‘het conflict’;
    • Ik geef informatie over het te volgen proces en de werkwijze;
    • Ik illustreer de werkwijze met enkele praktische modellen en praktijkvoorbeelden;
    • Afronding.
  1. De fase van (werk)afspraken.
  2. De deelnemers vullen elk een vragenlijst in. Hun antwoorden stellen mij in staat om zo dicht mogelijk bij hen aan te sluiten.
  3. Elke deelnemer heeft 4-6 wekelijkse individuele sessies (van elk ca 1,5 uur).
    Een deel van deze sessies kan via Skype plaatsvinden. Dit spaart reistijd en -kosten.
    Tussen de sessies in voeren de deelnemers praktijkopdrachten uit.
    In de laatste individuele sessie bereiden de deelnemers zich voor op de gezamenlijke finale sessie.
  1. Gemeenschappelijke finale sessie.
    Hierin staan centraal diepgaand luisteren, het ontvangen van feedback, het doen van een verzoek, het maken van afspraken voor een werkzame samenwerking.
  1. Na ca 2 maanden is er een individuele en/of gemeenschappelijke vooruitkom-bijeenkomst.

 

Resultaten

Als resultaten van deze intensieve begeleidingsvorm worden genoemd (meer) bewustzijn, zelfvertrouwen, het vermogen om binnen de eigen cirkel van invloed te blijven, het vermogen om oordelen op te schorten en om vragen te stellen. Daarnaast beschikken de deelnemers over een aantal tools die behulpzaam zijn voor effectieve communicatie.

Deze begeleidingsvorm werk ik uit als specifiek maatwerk op basis van uw vraag. Daarbij breng ik ook een offerte uit.

Iets anders dan ‘fijne feestdagen’

Het is december, de maand die ‘feestmaand’ wordt genoemd. Nog even en dan wensen we elkaar weer ‘Fijne Feestdagen’ en een ‘Gelukkig Nieuwjaar’. Dat gun ik je van harte en toch ga ik dit jaar iets anders wensen, namelijk ‘Gemoedsrust in Gewonigheid’. Over deze wens ga ik de komende tijd 8 blogs schrijven. Nu een introductie op de komende serie.

Gemoedsrust

Wat is geluk precies? Een lastige vraag … en deze houdt mensen al eeuwenlang bezig. Tegenwoordig lijkt het nastreven van geluk soms op een project met doelstellingen, stappen en deadlines. Een project waarin je van alles wil of moet van jezelf om jouw geluk te realiseren. Geluk in je werk, je relatie, kinderen, je uiterlijk, je lichaam, je woning, vrije tijd, de feestdagen en ga zo maar door. Voor de een gaat het meer om dit, voor een ander meer om dat. Wat al deze ‘geluksfactoren’ gemeen hebben, is dat ze zich buiten jezelf bevinden. Hierdoor vormen ze allemaal een wankele basis om een gevoel van geluk aan te ontlenen. Zo is het er en zo wordt het je afgenomen. Bijvoorbeeld omdat je je baan kwijt raakt, je relatie op de klippen loopt, jij of een van je dierbaren ziek wordt, je rimpels of een hangbuikje krijgt, je vakantie zwaar tegenvalt, je belegde spaargeld steeds minder waard wordt, de feestdagen een bron blijken te zijn van stress of van andere vervelende gevoelens ….. en bedenk er uit eigen ervaring nog maar wat bij.

Als je teruggaat in de tijd, kun je waardevolle dingen ontdekken waar je soms meer aan hebt dan aan de moderne (sociale) media. Zo neem ik graag een kijkje bij de filosofen Seneca en Epictetus. Zij beschouwen gemoedsrust als de enig ware vorm van geluk. Seneca is van mening dat gemoedsrust ontstaat door de afwezigheid van fysieke pijn en door de afwezigheid van geestelijke pijn in de vorm van stressvolle gedachten. In zijn visie is afwezigheid van iets een bron van geluk en juist niet de aanwezigheid van iets of iemand. Epictetus gaat een stapje verder. Als stoïcijn vindt hij de afwezigheid van stressvolle gedachten voldoende. Volgens hem is er dan ook gemoedsrust bij fysieke pijn. Klinkt dit onzinnig of utopisch? Ik nodig je uit om de komende serie blogs te volgen. Daarin krijg je naast informatie praktische tips en oefeningen voor het realiseren van gemoedsrust.

Gewonigheid

Het woord ‘gewonigheid’ ontleen ik aan de Vlaamse psychiater Dirk de Wachter die dé ziekte van deze tijd noemt het idee dat ons leven vooral leuk moet zijn. Vanuit mijn ervaring als coach kan ik daaraan toevoegen dat deze ziekte ook het werk van veel mensen heeft geïnfecteerd. Werk moet namelijk ook erg leuk zijn, je moet je dromen najagen totdat je je passie hebt kunnen realiseren. En  o jee, als dat (nog) niet lukt …  dan zijn stress, frustratie en teleurstelling je droevig lot. De werkelijkheid op veel werkplekken is echter – wat ik noem – ‘imperfect’. En of jij nu blijft dromen of je passie probeert te realiseren, het blijft meestal behoorlijk ‘imperfect’.  Waar je in heel veel (werk)situaties echt veel meer aan hebt, is je met veerkracht leren verhouden tot een ‘imperfecte’ realiteit. Met De Wachter ben ik van mening dat velen van ons moeite hebben om te accepteren dat het leven (en het werk) af en toe een klein beetje gewoon zijn en ook een klein beetje verdrietig. Hoe zou het zijn als we daarin meer gemoedsrust zouden kunnen ervaren? Vandaar mijn Nieuwjaarswens 2018:  ‘Gemoedsrust in gewonigheid’.

In de komende blogs schrijf ik over:

  • Een ‘imperfecte’ realiteit
  • Van bestrijden naar waarnemen
  • Wat ligt in je macht?
  • Van vastzitten naar losmaken
  • Emoties als signaal
  • Er is altijd een keuze
  • Hoe houd je jezelf helder?
  • Van lijden naar leiden.

 

 

 

 

 

 

Durf eens niet te ‘klikken’

Deze foto heeft een bijzondere betekenis voor mij. Hij is afgelopen voorjaar gemaakt op een strand van Vancouver Island, voor de westkust van Canada. Op een vroege zondagmorgen op het stille strand kijk ik uit over de zee; daar ligt die onmetelijke Pacific. Een moment in een grootse natuur waarbij ik me klein voel en vol overgave, me verbonden voelend met het prachtige mysterie van ons leven op aarde. Totdat mijn fotograferende lief me roept en zegt: “Kijk eens. Wat zie je?” Ik zie waterbelletjes opborrelen vanuit  het zand. Dan zegt hij: “Kijk eens anders. Wat zie je als je in de belletjes kijkt?” En ja, dan zie ik veel meer. “Zo kun je dus ook kijken”, zegt hij.

Zo kun je dus ook kijken

“Zo kun je dus ook kijken” is een kernachtige typering van mijn werk als coach. Het gaat om leren kijken naar je manier van kijken, ontdekken dat andere manieren van kijken altijd mogelijk zijn en dat daardoor je eerste manier van kijken kan transformeren. Het onderstaande gedicht geeft dit mooi weer.

Als ik blijf kijken zoals ik altijd heb gekeken
Blijf ik denken zoals ik altijd heb gedacht

Als ik blijf denken zoals ik altijd heb gedacht
Blijf ik geloven zoals ik altijd heb geloofd

Als ik blijf geloven zoals ik altijd heb geloofd
Blijf ik doen zoals ik altijd heb gedaan

Als ik blijf doen zoals ik altijd heb gedaan
Blijft mij overkomen wat mij altijd overkomt

Maar als ik nu voor even
buiten mijn cirkel durf te kijken…

Loslaat zoals ik altijd heb gedacht en geloofd
en eens niet doe zoals ik altijd heb gedaan…

Dan zal ik zien wat ik nog nooit heb gezien,
dan gaat er een wereld voor mij open!

De magische ‘klik’

Een wijd verbreide manier van kijken in het coachvak is dat er een ‘klik’ moet zijn tussen de coachee en de coach. Voor iedereen herkenbaar. We vinden het belangrijk dat het ‘klikt’, met een vriend of vriendin, een familielid, een collega, een leidinggevende en vul maar aan. Hoewel we meestal niet precies weten wat het is, willen we graag een ‘klik’. Als er geen ‘klik’ is, gaan we de samenwerking niet aan, ontwijken we de ander of gaan we een of andere strijd aan.

Is het belangrijk of zelfs wenselijk dat er een ‘klik’ is? De coach die je vanwege een goede ‘klik’ uitkiest, is niet altijd de beste coach. In mijn ervaring leer ik het meest over mijn manier van kijken als er sprake is van wat minder ‘klik’. Een cliënt vertelde me onlangs dat hij besloten had om met mij in zee te gaan niet vanwege een ‘klik’ maar vanwege een ongemakkelijk gevoel waarmee hij iets wil doen.  Dat waardeer ik zeer, want daar is moed voor nodig. Moed om je open te stellen voor het onbekende, voor ongemak, voor niet-weten en voor ontdekken. Pas dan gaat er een wereld open.

In 2016 wens ik mezelf en jou toe dat we durven om niet te ‘klikken’ en dat we de moed hebben om ons open te stellen voor wat zich dan zal ontvouwen. Een mooi jaar gewenst rijk aan perspectieven!

 

 

 

 

 

 

 

Tien manieren om The Work niet te doen

‘The Work van Byron Katie’ is een werkwijze om te onderzoeken hoe je je verzet tegen een realiteit die je niet bevalt. In het onderzoek ontdek je hoe je anders, meer ontspannen kunt omgaan met deze realiteit. Dit betekent niet dat er nooit meer iets zal zijn wat je niet bevalt. Je verruimt wel aanzienlijk je mogelijkheden om met lastige of moeilijke situaties en gebeurtenissen om te gaan.

The Work bestaat uit vier vragen en een omkering. Dat lijkt heel eenvoudig. Het daadwerkelijk toepassen is soms helemaal niet makkelijk. Toen ik aan mijn onderzoek met The Work begon, werkte het aanvankelijk heel goed. Ik had minder stress en werd rustiger. Later nam dat effect af en liep ik er soms gefrustreerd in vast. Terwijl ik juist dacht dat ik goed bezig was.

Zo doe je The Work niet

Wat was er aan de hand? In feite deed ik toen niet echt The Work. Grace Bell, een collega gecertificeerd begeleider  in The Work, heeft tien manieren verzameld die ervoor garant staan dat je van alles doet behalve The Work. Welke zijn dat?

  1. Schrijf nooit een werkblad. Schrijf sowieso nooit iets op. Doe het onderzoek uitsluitend in gedachten. Stel jezelf alleen de vragen die je je op dat moment kunt herinneren.
  2. Als iemand je irriteert, boos of bang maakt, ga dan jezelf de les lezen. Word boos op jezelf omdat je nog steeds zo van streek kunt raken. Probeer met behulp van The Work jezelf zo snel mogelijk te ‘fixen’ naar een toestand waarin je niet meer zo van streek raakt. (Dit was indertijd mijn favoriete manier.)
  3. Doe The Work uitsluitend op gedachten en oordelen over jezelf. Je hebt geen enkel oordeel over wie dan ook. Dat stadium ben je namelijk al lang voorbij. Jij weet immers dat het altijd over jezelf gaat.
  4. Noteer stressvolle gedachten of oneliners die opkomen, zoals ‘Hij luistert niet naar me’. Schrijf alleen deze losse gedachten op en geen volledig werkblad.
  5. Stel jezelf vraag 1: “Is het waar?” en reageer in de trant van: “Wat is waar?” of “Niets is ooit helemaal waar”. Besteed geen tijd aan het onderzoek van de eerste vraag. Ga door met de volgende vraag.
  6. Als je antwoord geeft op vraag 2: “Is het absoluut waar?”, ga dan uitleggen waarom het volgens jouw professionele mening wel of niet waar is. Iets als: “Wel, het is waar omdat …” en vertel een lang en genuanceerd verhaal met zijpaden en voetnoten.
  7. Als je bij vraag 3 bent aangekomen: “Hoe reageer je, wat gebeurt er als je de gedachte gelooft?”, stort je dan in een verhaal hoe deze persoon niet alleen in de recente situatie jou iets aandeed maar ook al vorig jaar, het jaar daarvoor en eigenlijk al zolang je hem of haar kent. Dat anderen ook problemen met hem/haar hebben, dat het dus zeker niet aan jou ligt. Geef vele voorbeelden waaruit blijkt dat jij met een vreselijk mens te maken hebt (gehad). Maak duidelijk dat jij slachtoffer bent.
  8. Bij vraag 4: “Wie zou je zijn zonder die gedachte?” raak je aardig in de war. Steek je handen in de lucht en zeg “Ik heb geen flauw idee”. Zeg dat je niet genoeg verbeeldingskracht hebt en dat je je werkelijk niet kunt voorstellen hoe het zou zijn zonder de gedachte. Of nog beter, dat je leven zonder die gedachte zelfs onmogelijk zou worden.
  9. Als je een stressvolle gedachte hebt, sla de vier vragen over en ga direct naar de omkeringen. Als je bijvoorbeeld de gedachte hebt ‘Ik ben bang van mijn baas’, keer je deze gedachte meteen om naar: ‘Ik ben niet bang van mijn baas’. En dan spring je een gat in de lucht: “Yeah! Dat is ‘t. Natuurlijk ben ik niet bang van mijn baas”.
  10. Elke stressvolle gedachte die je hebt over iemand anders, keer je onmiddellijk om naar jezelf. Bijvoorbeeld ‘Hij liet me in de steek’ wordt meteen ‘Ik liet mezelf in de steek’. Hiermee heb je een excuus om nooit met iemand een moeilijk gesprek te hoeven aangaan, verbinding te zoeken of iets te veranderen. Voel je vooral beroerd over jezelf.

Wat werkt wel?

Ben je er nog? En … kun je er ook om lachen? Dat hoop ik echt. The Work werkt fantastisch, is eenvoudig en niet makkelijk. Wil je ervaren hoe je The Work kunt doen op een manier die werkt? Neem dan contact met mij op of met een andere gecertificeerde begeleider.

 

 

 

 

 

 

Met The Work aan het werk

Elke maand heb ik een afspraak met een collega, waarbij we ieder inbrengen wat ons op dat moment bezig houdt. Soms gaat het om een belangrijke levensvraag, maar heel vaak is het een akkefietje. Je denkt bijvoorbeeld dat je te weinig tijd hebt voor een project of je stoort je aan een collega die zich niet aan een afspraak houdt. Geen wereldschokkende problemen, maar alledaagse akkefietjes. We onderzoeken binnen een uur tijd onze gedachten met een werkwijze die bekend is als The Work. Elke keer opnieuw vind ik het fascinerend om te ervaren welke enorme kracht gedachten hebben als je je ermee identificeert. Niet-onderzochte gedachten nemen je in de houdgreep: ze bepalen hoe je je voelt, hoe je energie is, hoe je je gedraagt.

Op het werk

In mijn werk als coach hoor ik hoe mensen op het werk sommige situaties ervaren. Hier een willekeurige selectie van ‘verhalen’ die illustreren hoe we op verschillende organisatieniveaus kunnen kijken en denken.

Professionals: “Ze willen gewoon van een aantal mensen af en nu hebben ze een stok om mee te slaan.” “Nou, ik laat het maar op me afkomen. Ik zie wel.” “ Weer een nieuwe manager. Echt zo’n hittepetit. Deze overleef ik ook wel.”

Projectmanagers: “Het is een en al politiek gedoe. Daar wil ik me niet mee inlaten. Dat voelt niet integer. Zo wil ik niet zijn.” “Ik moet meer omzet bij deze klant weghalen. Voel me onder druk staan. Ik weet niet of me dat gaat lukken.” “Misschien wil ik wel weg, maar ja, in deze tijd, moeilijk, moeilijk.”

Teammanagers: “Ze zijn in de weerstand. Ze willen niet veranderen.“ “Ze zitten er te lang, zijn te oud, ze zijn niet meer flexibel.” “Ik wil ze meekrijgen, heb van alles geprobeerd maar het lukt nog niet.”  “Hij moet het nu toch zelfstandig kunnen oplossen.” “Ik laat haar bewust zwemmen, dan krijg ik vanzelf te zien wat ze echt waard is.”

Wegwerken

Ieder van ons heeft manieren ontwikkeld om met minder aangename situaties om te gaan. Zo proberen we dingen te ontduiken of te negeren, we maken het minder belangrijk door te bagatelliseren of weg te redeneren. Ook populair is om de schuld op anderen te schuiven of om jezelf wat wijs te maken. In ieder geval is alles erop gericht om het vervelende gevoel van de onaangename situatie weg te werken. Hoe divers de reacties ook kunnen zijn, in wezen gaat het steeds om eenzelfde soort reactie: een reflex in de trant van Vechten, Vluchten, Vermijden.

Met The Work aan het werk

En wat nu als we reflex zouden vervangen door reflectie?  The Work biedt daarvoor een heldere en effectieve werkwijze. Je zet het akkefietje in het volle licht, je kijkt in detail wat er gebeurt als je je met bepaalde gedachten identificeert. Door dit te doen, doet zich een verschuiving voor in je manier van kijken. En wat gebeurt er dan? Een paar reacties na één sessie: “Verhelderend.” “Opgeruimd.” “Prima inzichten die heel bruikbaar zijn.” “Het heeft me zachter gemaakt.”

Wil je ook in een uur ervaren hoe je anders kunt omgaan met een akkefietje op je werk? Neem dan contact met mij op.

Stop met ontwikkelpunten

Deze blog heb ik geschreven voor PBLQ-ROI, een van mijn opdrachtgevers.

Op You Tube is een filmpje te vinden met een presentatie van voormalig hockeycoach Marc Lammers. Hij vertelt op grappige wijze hoe hij begon om de zwakke punten van het Nederlands damesteam te verbeteren. Zo werd flink geoefend op de zwakke backhand van een van de spitsen. Keer op keer werd ze aangespeeld op de backhand en kwam ze niet tot scoren. “Niet op de backhand”, riep de radeloze coach. “Maar waar dan wel?” was de roep uit het team. En pas nadat de coach eerst via allerlei cursussen zichzelf had ontwikkeld, was hij in staat om aan de spits te vragen: “Waar wil jij aangespeeld worden?” “Mag ik dat zeggen dan?” klonk het wat timide. Niet op de backhand dus. Vanaf dat moment begon de weg naar het wereldkampioenschap.

Dit filmpje laat ik geregeld zien in de training Individuele Coachvaardigheden. Daarna bespreken de deelnemers met elkaar wat zij uit het verhaal van Lammers bruikbaar vinden voor hun eigen werkpraktijk. En altijd worden mensen zich – soms met een lichte schok – bewust hoezeer we kijken naar wat er niet goed is, hoe druk we bezig zijn om van de 4 een 6 te maken. En hoe we onvoldoende aandacht besteden aan wat er al is, aan de kwaliteiten die wel aanwezig zijn. Hoezeer we vergeten om de aanwezige 6 of 7 te waarderen en verder te versterken.

Stop met ontwikkelpunten

“Waar wil je aangespeeld worden?” “Waar ben jij goed in?” “Wat geeft jou energie en plezier?” “Wat zou jij het liefst doen?” Eenvoudige vragen die niet zo vaak gesteld worden. En als ze al gesteld worden, dan raken ze ondergesneeuwd in de aandacht voor wat er nog niet goed is, voor wat nog ontwikkeld dient te worden. Als trainer heb ook ik de keuze waar ik de aandacht op richt: op ontwikkelpunten van de deelnemers of op hun reeds aanwezige kwaliteiten. Ik heb ervaren dat als ik mijn aandacht en vervolgens die van de deelnemers richt op de reeds aanwezige kwaliteiten dat er dan veel meer zelfvertrouwen is. Een noodzakelijke voorwaarde voor leren.

Van kritiek leer je niet, wel in veiligheid

Een andere noodzakelijke voorwaarde voor leren is een veilige omgeving. Kritiek en (over)bewustzijn van ontwikkelpunten leveren geen veilige leeromgeving op. Zelfvertrouwen en positieve waardering voor wat er is, zorgen wel voor de noodzakelijke veiligheid waarin volop wordt geleerd. Waarin iedere deelnemer zijn of haar volgende stap kan maken. Uiteraard zijn dat heel verschillende stappen. De ene stap is niet beter dan de andere. Wel past elke stap precies bij waar iemand zich bevindt in zijn of haar ontwikkeling.

Leukste training

“Ik vind dit de beste en leukste training die ik tot nu toe heb gevolgd”, complimenteerde een deelnemer me onlangs. Fijn om te horen en hij maakte me nieuwsgierig waarop zijn waardering was gebaseerd. Dus ik vroeg hem wat hij dan ‘goed’ en ‘leuk’ vond. Hij gaf aan dat het de vrijheid is die ik aan deelnemers bied om veel kleine oefeningen met elkaar te doen en om de ervaringen vervolgens met elkaar uit te wisselen. Ik herken dat. Het is een bewuste keus van mij om deelnemers niet uit te nodigen om hun ervaringen meteen in de hele groep te delen. Daarmee zou ik een overbekende dynamiek oproepen dat altijd dezelfde mensen als eersten het woord voeren en dat anderen er het zwijgen toe doen. Door de nabespreking in steeds wisselende subgroepjes te doen, is er geen belemmering voor wie dan ook om zijn mond open te doen.

En op de werkplek?

De deelnemer die mij complimenteerde, ervaart in zijn werk een drempel om direct en adequaat in zijn team aan een discussie deel te nemen. Hij doet de training om dat te leren. Dat ‘ontwikkelpunt’ hebben we nauwelijks aandacht gegeven. Wel aan de kwaliteit die ligt onder zijn terughoudendheid in het team. Tijdens de training voert hij in kleine groepjes soms het hoogste woord en zelfs ook in de hele groep. Als vanzelf in een natuurlijk proces waarin hij zich vrij en veilig voelt. Vanuit dit zelfvertrouwen zet hij zijn volgende stap.

Ruimte voor talentontwikkeling

In werksituaties wemelt het van de ‘ontwikkelpunten’, zaken die ogenschijnlijk niet goed gaan en beter zouden moeten. De wezenlijke vraag is echter hoe we op werkplekken zelfvertrouwen stimuleren en veiligheid creëren? Pas als aan die voorwaarden is voldaan, ontstaat er ruimte voor talentontwikkeling.

Is niet-veranderen wel te verdragen?

“Ik wil ‘iets’ veranderen.” Dat is de wens waarmee veel mensen bij mij komen. Het te veranderen iets kan van alles zijn: een situatie, (g)een baan, (g)een relatie of zichzelf. Veranderen is ‘in’ in onze cultuur. Alles wat niet naar je zin is, lijk je te kunnen of te moeten veranderen. Doel- en resultaatgericht. Binnen een afzienbare termijn. Waar we vanaf willen, geven we het etiket ‘negatief’ en waar we naar toe willen heet ‘positief’.

Waarden of deugden als geduld en vermogen tot verduren zijn saai en niet van deze tijd. Anna Enquist schreef onlangs in Trouw een mooi essay met de titel ‘Het verlangen naar de oppervlakte’, waarin ze zich de vraag stelt hoe het komt dat onze cultuur de diepte zo drastisch afwijst.

Diepte duurt lang en maakt bang

Enquist: “Wat moeite kost, lang duurt en niet meteen resultaat oplevert, is saai. Symptomen moeten weg, liefst zo snel mogelijk. Wat ging er verloren in onze cultuur? Geduld, doorzettingsvermogen, vlijt.” Zij verklaart onze hang naar snelheid, spanning en schittering vanuit angst: we zijn bang voor stil staan, voor verstilling omdat we dan alleen zijn met onze gedachten en gevoelens van eenzaamheid, van machteloosheid.

Verwachting van resultaat

Die snelle resultaatgerichte verwachting  zit overal in onze samenleving en ook  in onszelf. Verschillende  cliënten vertelden me onlangs dat ze ondanks hun inspanningen  “toch weer”  iets vervelends hadden meegemaakt. “Ik doe al jaren aan mindfulness, leef vol aandacht. En in gesprek met een opdrachtgever raak ik door een onverwachte vraag de kluts kwijt. Ik wist het niet meer en voelde me mislukt.” Een ander: “Het ging zo goed en nu merk ik dat ik toch weer in oude patronen terugval.” En weer een ander: “Zittend op mijn meditatiekussen is het allemaal zo helder voor me. Maar midden in het echte leven staan, dat is andere koek.” Die laatste uitspraak bevat voor mij de kern.

Wat als?

Pas in het volle leven met ‘positieve’ en met ‘negatieve’ ervaringen merken  we wie we zijn en waar we ons bevinden op onze eigen weg van ontwikkeling en groei.

Wat als we eens even zouden kunnen verduren om niet te veranderen?

Wat als we zouden stoppen om op ervaringen etiketten te plakken van ‘positief’ en ‘negatief’?

Wat als we élke ervaring zouden verwelkomen?

Wat als we iedere ervaring zouden waarderen als een bron van informatie?

Dan kan er ruimte komen voor een natuurlijk proces van soms trage transformatie.