In waarheid leven is niet eenvoudig

/in , /door

“Wat hebben Anders Breivik, Geert Wilders, Donald Duck, u en ik gemeen? Antwoord: dat we maar ten dele in de realiteit leven. Breivik ziet dat Noorwegen aan moslims in de uitverkoop wordt gedaan, Wilders dat Nederland in de muil van Brussel verdwijnt (…), Donald Duck denkt dat de hele wereld de pik op hem heeft, u en ik gaan ervan uit dat niet wij maar de buurman getroffen kan worden door een hartaanval.”

 

Zo begon Jean Jacques Suurmond zijn column in Trouw gisteren. En verder:

“In waarheid leven is niet eenvoudig. (…) Maar waarom vertekenen we eigenlijk de realiteit? De oorzaak ligt in ons overlevingsinstinct. (…) Het overlevingsinstinct vervormt onze kijk op de werkelijkheid op zo’n manier dat die ons het gevoel bevestigt speciaal, machtig te zijn. (…) In het wereldbeeld van Donald Duck werkt alles en iedereen hem tegen. Dat is zijn manier om zich speciaal te voelen. Want waarom zou de wereld zich anders over hem zo druk maken? Hij is liever een getergde eend dan een grijze muis. In een paranoïde waan denk je dat je zo belangrijk bent dat iedereen almaar met jou bezig is. Je wordt achtervolgd, dus je bestaat. Het levert de eend ook nog de hoofdrol in een stripverhaal op ook.

In wezen zijn we allemaal Duck doende om de held te spelen in ons eigen kleine stripverhaal dat we van de werkelijkheid maken. U en ik, wij verwachten dat de buurman straks neervalt, niet wij. (..) Werkelijk leven is leven in de werkelijkheid. We moeten gestript worden van ons stripverhaal. Dit vereist dat ons overlevingsinstinct met zijn fantasieën niet langer domineert, wat een fundamentele verschuiving inhoudt.”

 

 

Wat is ‘houden van wat is’?

/in , /door

Houden van wat is … Geen kunst aan, een makkie zelfs als ‘wat is’ aangenaam is.

 

Moeilijk als ‘wat is’ onaangenaam is: ziekte, dood, ruzie, haat, conflict enzovoort.

We leven met elkaar in zo’n oplossingsgericht maakbaarheidsgeloof dat we ook in dit soort situaties van alles ondernemen. We gaan hard aan de slag om ‘negatieve’ emoties weg te werken, dingen op te lossen of te verbeteren.

Ook ik ken dit soort verbeterplannen en -acties uit eigen ervaring. Langzamerhand leer ik dat sommige dingen in het leven gewoon onoplosbaar zijn, niet te veranderen, niet te verbeteren. “Dan moet je accepteren en loslaten”, hoor ik mensen zeggen. Mooi en veelvuldig gezegd maar hoe doe je dat dan?

Wat zeker niet werkt, is je best gaan doen, hard aan het werk – meestal ondersteund door een of andere spirituele invalshoek – om los te laten.

Wat wel werkt, alleen niet instant en meestal ook niet heel snel, is erkennen en volledig ervaren wat er is, wat het ook is, met alle pijn die daarbij hoort.

 

Vijf stappen voor erkenning en ervaring ontleen ik aan Ingeborg Bosch (Illusies):

1. herkennen van de ‘valse hoop’ waarin je leeft.

Wat wil je oplossen, veranderen of verbeteren wat tot nu toe – ondanks al je inspanningen – niet is gelukt?

2. stopzetten van al je gedrag dat je tot nu toe hebt vertoond om je niet gerealiseerde doel te bereiken.

3. formuleer je ‘valse hoop’.

Breng het als volgt onder woorden: “Als ……, dan ……”.

4. laat je valse hoop instorten.

Kijk naar de realiteit in dit moment, heb je dit echt nodig? Je leeft nu toch al zo lang zonder.

5. laat de pijn toe nu je je realiseert dat je dit doel nooit zult bereiken.

Een realistische manier om te leren houden van wat is.

Hoe krijg ik invloed en neem ik verantwoordelijkheid?

/in , , /door

Mijn werkplezier gaat eraan als ik me buiten mijn eigen invloed en verantwoordelijkheid bevind, feitelijk of alleen in gedachten. Als ik me – in gedachten – druk maak over wat er mis is met het beleid, de service, het werk van afdeling X, het management, etc., ervaar ik een vervelend gevoel. Mijn werkplezier komt terug als ik me richt op mijn eigen concrete invloed en daar 100% verantwoordelijkheid voor neem. Hoe werkt dat in de praktijk?

– Als je op je werk een vervelend gevoel ervaart, kijk dan eens in wiens ‘zaak’ (invloed en verantwoordelijkheid) je je op dat moment bevindt?

– Zit je in de ‘zaak’ van de beleidsmakers, servicedesk, de collega’s van afdeling X of het management? En dus niet in je eigen ‘zaak’?

– Op welk moment heb je je eigen ‘zaak’ verlaten?

– Hoe ziet jouw ‘zaak’ er op dit moment precies uit? Waarop heb jijzelf concreet invloed en waarvoor neem jij concreet verantwoordelijkheid?

– Kijk hoe je zo snel mogelijk kunt terugkeren naar jouw ‘zaak’. Wat is jouw concrete invloed op dit moment, hoe kun je die inzetten en waarvoor kun jij 100% verantwoordelijkheid nemen?

– Doe het!

– Totdat je – dankzij stress of een ander vervelend gevoel – merkt dat je je eigen invloed en verantwoordelijkheid weer verlaten hebt en bezig bent met die van anderen.

– Begin dan weer rustig opnieuw met deze vragen.

Voorjaarsschoonmaak begint in jezelf

/in , /door

Tot voor kort had ik nooit iets met voorjaarsschoonmaak. Deze lente begon er ineens iets te kriebelen. Een niet te bedwingen zin om kasten op te ruimen. Het resultaat: schone en ordelijke kasten, een leeg bureau. En propvolle zakken met spullen en kratten met boeken die weg kunnen. Een opzienbarende ervaring, want opruimen en weggooien is nooit mijn sterkste punt geweest. Zeker niet van boeken.

 

Opruimen en scheppen van orde geeft ruimte omdat je een aantal dingen letterlijk loslaat. Als je helder bent in wat je wilt, in je keuzen en prioriteiten, is het eenvoudig om los te laten. Als er onhelderheid is in jezelf, geeft ‘moeten opruimen’ in eerste instantie stress. En als je jezelf ook nog vergelijkt met anderen die hun zaakjes op orde hebben, komt er nóg meer stress. Dan kun je die voorjaarsschoonmaak wel schudden …

 

Er kunnen verschillende bronnen zijn van ‘rommel’ in jezelf. Bijvoorbeeld irreële eisen die je aan jezelf stelt en de verwachtingen van anderen waaraan je denkt te moeten voldoen. Of de talloze mogelijkheden van het moderne leven waarvan je maximaal wilt profiteren. Drukte (teveel dingen tegelijk doen) en misleiding (de verkeerde dingen doen) zorgen voor innerlijke onrust en chaos.

 

Oplossingen hiervoor zijn te vinden in bewuste aandachtbeoefening, vereenvoudiging van je leefstijl en ontwikkeling van tevredenheid. Hierna staan enkele tips hoe je hieraan kunt werken.

Bewuste aandachtbeoefening:

Adempauze, aandacht trainen op het werk. Dit is een mooi klein boekje met oefen-CD van Chris Grijns (isbn 9789025958237).

Hetzelfde ánders doen:

Een levensregel voor beginners, Benedictijnse spiritualiteit voor het dagelijks leven, van Wil Derkse (isbn 9020941844).

Vereenvoudiging van je leefstijl:

Leuke artikelen en praktische tips op http://www.simplifylife.nl/.

Ontwikkeling van tevredenheid:

The Work of Byron Katie (http://www.thework.com/). In de week na Nieuwjaar geeft Byron Katie altijd een meerdaagse workshop ‘mental cleanse’. Een mooi voorbeeld van voorjaarsschoonmaak in jezelf.

Hoe ben jij jezelf?

/1 Reactie/in /door

“Ik wil mezelf zijn”. Hoe vaak hoor je (jonge) mensen dat niet zeggen? Letterlijk genomen is dat een gekke uitspraak. Ben je dan wel eens een ander?

 

Achter “ik wil mezelf zijn” gaat iets schuil. Het is ‘in’ om jezelf te zijn en daarmee wordt tegenwoordig iets heel specifieks bedoeld. Jezelf durven zijn is synoniem met vlot en spontaan overkomen, aardig en aantrekkelijk gevonden worden, flitsend en goed gebekt zijn. Er wordt zeker niet mee bedoeld dat je staat te stuntelen, bloost, verlegen bent, je ongemakkelijk of ongelukkig voelt. En als dat gebeurt, ben je dan niet jezelf?

 

Kijk eens hoe het toegaat in groepen waar het ideaal heerst van ‘jezelf zijn’. Je kunt dat goed waarnemen op TV, in sommige teams of bij bedrijfspresentaties. Leuk zijn, een vlotte babbel hebben, dringen om aandacht, in concurrentie met elkaar (wie is hier het meest spontaan en het leukst?). Wie goed kijkt, ziet dat het vaak gaat om een beperkt repertoire van gedragingen waarbij écht contact niet de bedoeling lijkt te zijn.

 

De keerzijde van deze cultuur is dat mensen het als een probleem ervaren als ze wel eens met de mond vol tanden staan, geëmotioneerd raken, verlegen zijn, zich even geen raad weten. Dan maken ze zich zelfverwijten, denken ze dat ze tekort schieten.

In mijn coachpraktijk maak ik ook mee dat mensen ‘meer zichzelf willen zijn’. Ze kunnen zichzelf niet aanvaarden, liefhebben met alles erop en eraan. Zo ontstaat pijn door de vergelijking tussen wie je daadwerkelijk bent op een bepaald moment (bijvoorbeeld verlegen, ongelukkig) en de beelden die je bent gaan geloven over hoe je zou moeten zijn.

Is het waar dat deze vrouw irritant is?

/in /door

Nogal wat mensen vragen mij de laatste weken of ik het artikel in NRC/Handelsblad van 20 oktober jl. heb gelezen over Byron Katie. “Doet zelfhulpgoeroe Byron Katie aan geldklopperij of is ze een integere, wijze vrouw?” Ja, dat artikel heb ik gelezen en na enige aarzeling reageer ik er toch op, hier op deze plek.

 

Natuurlijk kun je naar Byron Katie kijken, zoals Maartje de Gruyter in haar artikel doet. Je kunt Byron Katie zien als een zelfhulpgoeroe, een irritante vrouw, een geldklopster en weet ik wat nog meer. Ik heb dat ook allemaal gezien en nog veel meer, zoals: typisch een Amerikaanse toestand, misschien wel een rare secte, ongelooflijk dat mensen daar op afgaan, dan moet je toch wel ver heen zijn, enzovoort.

 

En natuurlijk kun je dit soort gedachten allemaal geloven en dan leef je je leven vanuit dergelijke gedachten. Ik ben daaruit gestapt en ervaar vrijheid en ontspanning, zonder goeroes of wie dan ook. Gewoon in mezelf. Heb ik dat aan Byron Katie te danken? Ja en nee. Haar werkwijze – en dat is het enige wat ik haar hoor propageren – is namelijk jouw eigen werk. The Work is altijd Your Work. En die vrijheid is precies wat mij erin aanspreekt.

 

En daar verdient Byron Katie geld mee, zoals Maartje de Gruyter terecht meldt in haar artikel. Ja, dat is waar en mag zij dat niet? En alle andere mensen wel, zoals artsen, therapeuten of journalisten? Of mag zij niet meer verdienen dan een ander? Of verdient zij misschien teveel? En wat is teveel? En voor wie is dat teveel? Dat zijn nu precies onze soms stressvolle concepten en projecties waarover The Work gaat.